Tüp bebek yöntemiyle çocuk sahibi olmak isteyen ebeveynler, yeni bir genetik test sayesinde bebeklerinin zeka geriliğine sahip olup olmadığını embriyo anne rahmine yerleştirilmeden önce anlayabilecekler.

ABD merkezli Genomic Prediction adlı biyoteknoloji şirketi, tüp bebek (IVF) yöntemi esnasında, yapay ortamda döllenmiş embriyo henüz anne karnına yerleştirilmeden üzerinde çok çeşitli genetik testler yapabiliyor. Aslında döllenmiş embriyo üzerinde bir takım test ve düzenlemeler yapılmasına imkan tanıyan teknoloji uzun zamandır vardı. Örneğin, kistik fibrozis gibi kalıtımsal bir hastalık taşıyan ebeveynler IVF yöntemine başvurarak anne ve babada bulunan hastalık geninin embriyoya geçmemesini sağlayabiliyordu. Aynı şekilde, embriyoya yapılan testler sonucu Down Sendromu’na yol açan kromozomal anomalilerin de erken aşamalarda tespit edilmesi mümkündü. Fakat diyabet, depresyon, tansiyon gibi ortaya çıkmasında kalıtımsal faktörlerin etkili olduğu saptanmış birçok hastalıkla ilişkili genler henüz bilinmediği için bu hastalıkları embriyo üzerinde test etmek mümkün değildi. İnsan genom haritasının çıkartılması ile başlayan süreçte, günümüzde hastalıkların genetik kaynaklarıyla ilgili pek çok veri var.

Genomic Prediction, bu veriler ışığında sunduğu test çeşitlerini genişleterek yakın zamanda kullanıcılara “bebeklerin zihinsel engelli olma” riskini ölçebilecek bir test sunacağını açıkladı. Testin çalışma mantığı şöyle özetlenebilir: Tüp bebek sürecinde kadın ve erkekten alınan yumurta ve spermler döllenerek birden fazla embriyo üretiliyor. Daha sonra bu üretilen embriyolar üzerinde “düşük zeka” ile ilişkilendirilen genler taranarak IQ skoru 25’in altında olan embriyoları yüksek bir kesinlikle tahmin edebiliyor. Böylece, iş anne rahmine yerleştirilecek embriyoyu seçmeye geldiğinde, ebeveynler zihinsel engel riskinin en az olduğu bebek adayını seçebiliyor. Uzmanlar, gelecekte yüksek zeka ile ilişkilendirilen genlerin ortaya çıkması halinde, bu testin çiftler tarafından “sahip olabilecekleri en zeki çocuğu” seçmek için kullanılacağını belirtiyor.

Kaynak: New Scientist