Bir fetüsün, gelişip sağlıklı bir bebek olabilmesi için, hamileliğin erken dönemleri önemlidir. Herhangi bir sorun olduğunda, hamilelik riske girebilir ya da ileride bebekte ciddi sağlık sorunları görülebilir. Hollandalı araştırmacı Nicolas Rivron, yapay embriyolarla bu ihtimali ortadan kaldırmayı hedefliyor.

Günümüzde, doktorlar böyle problemlerin ortaya çıkması durumunda nasıl müdahale edeceklerini bilmiyorlar. Bir embriyoda döllenmeden hemen sonra neler olduğu görülemediği için, sorun özelinde değil, genel bir tedavi uygulamak zorunda kalıyorlar. İyi haber şu ki, bu durum Maastricht Üniversitesi ve Hollanda Kraliyet Bilim Akademisi (KNAW) araştırmacılarının ürettiği erken dönem yapay embriyo modeli sayesinde değişebilir.

Bu gelişmenin önemini iyi kavramak için, ilk önce arka plandaki sürece bakmamız gerekiyor.  Memelilerde blastosist, bir yumurtanın döllenmesinden sonra gelişen 100’den az hücreyle oluşan içi boş bir küredir. Rahim içine yerleştirildikten sonra, blastosistin içindeki hücreler embriyo haline gelir ve küreyi çevreleyen hücreler de plasentaya dönüşür.

Hollandalı araştırmacı Nicolas Rivron, araştırmacıların kök hücre kullanarak blastosistlerin iç ve dış kısımlarını nasıl oluşturacaklarını bildiğini, ancak bu iki kısmı birleştiremediklerini söyledi. Bir başka laboratuvarın bir embriyonun gelişiminin ileri safhası için model geliştirdiğini belirtti. Ancak, sonradan plasenta olarak gelişen hücreler ile bir “pre-implantasyon yapay embriyo” modelinin ilk defa kendi ekibi tarafından geliştirildiğini ifade etti. (Pre-implantasyon, 7. gün gerçekleşen döllenme evresinden önceki 1-6. gün arasındaki dönemi kapsar.) Rivron ve ekibi, geliştirdikleri bu modele “blastoid” adını verdiler.

Bu yapay embriyo, bir farenin ana rahmine transfer edildiğinde, hamilelik döneminde doğal bir embriyonun yapacağı gibi rahme yerleşti, hücreler bölündü ve anne farenin kan damarlarıyla birleşmeye başladı.

İnsanlarda blastosist, döllenme aşamasından 5 gün sonra şekillenmeye başlar. Blastosist aşamasında meydana gelen hücre gelişimi, hamileliğin gelişimini ve bebeğin doğum sonrası sağlığını etkileyebilir.

Araştırmacıların kök hücreden yapay embriyo üreterek hamileliğin en önemli aşamasına müdahale edebilmeleri, anne adaylarına heyecan verici bir gelişme sağlıyor.

Bakalım, bir insan rahmi de bir farenin verdiği tepkiyi verecek mi? Henüz bilmiyoruz. Ancak umut veren gelişmeler bir annenin ve o annenin bebeğinin daha sağlıklı olmasını sağlayabilir.

Kaynak: Futurism