Çin’de CRISPR tekniğiyle genleri değiştirilen, böylece HIV virüsüne tamamen dirençli ikizler dünyaya geldi. Ancak bu durum bilim dünyasında tartışmaya yol açtı: Bazı nörobiyologlar bu gen düzenlemesinin, bebeklerin beyin güçlerini arttırdığını söylüyor.

Çin’in Shenzhen şehrinde bulunan Southern Teknoloji ve Bilim Üniversitesi araştırmacısı He Jiankiu ve takımı, henüz doğmamış olan Lulu ve Nuna ismindeki ikiz kızların genlerini yeni bir gen düzenleme metodu olan CRISPR ile değiştirmişlerdi. Bunu yaparken amaçları; ikiz kızların, AIDS hastalığına sebep olan ölümcül HIV virüsüne karşı bağışıklık kazanmalarını sağlamaktı. HIV virüsünün kan hücrelerine yerleşmek için kullandığı gen olan CCR5 genini silen Jiankiu, böylelikle ikizlerin AIDS hastalığına yakalanma ihtimalini sıfıra indirmişti.

Geçtiğimiz yıllarda yapılan araştırmalarda CCR5 geninin silinmesinin, farelerin idrak etme yetisini arttırdığı gözlemlenmişti. California Üniversitesi (UCLA) nörobiyologlarının yaptığı son araştırmalara göre bu genin silinmesi sadece farelerin değil, insanların da beyinlerini etkiliyor. Ancak ikizlerin bilişsel faaliyetlerinin etkilendiğine dair henüz kesin bir kanıt yok.

Jiankiu’nun bu uygulamayı isteyerek mi yoksa haberi olmadan mı yaptığı henüz bilinmiyor. Fakat Çinli bilim adamının, CCR5 geninin bilişsel faaliyetler üzerindeki etkilerini araştıran bilim insanları ile iletişim kurmadığı ortaya çıktı. Genin silinmesinden sonra farelerin bilişsel yetilerinde gelişme olduğunu gösteren araştırma 2016’da yapılmıştı. Jiankiu’nun ise bu CRISPR uygulamasını 2018’de yaptığı düşünülürse, ikisinin arasında bir bağlantı olduğunu bilmemesi imkânsız. Eğer ilerleyen zamanlarda CCR5 geninin silinmesinin insanların idrak etme yetisini arttırdığı kanıtlanırsa, He Jiankiu ikiz bebeklerin bilişsel olarak geliştirilmiş beyine sahip olmasına, ‘yanlışlıkla’ da olsa, önayak olmuş olacak.

Kaynak: MIT Technology Review