Sosyal Medya Yoluyla Yan Etki Saptaması
Araştırmacılar ilaçların yan etkilerini belirlemek için yeni bir sistem geliştirdiler. Bu sistemde uzmanlar, kullanıcıların Twitter gibi sosyal ağlarda ve bu amaçla açılmış bloglarda verdikleri bilgileri takip ederek ilaçların yan etkilerini saptamaya çalışıyorlar. Araştırmacılar, Google’da her beş saniyede bir gerçekleştirilen 170,000 arama arasında en popüler üçüncü konunun “Online Sağlık Bilgisi” olduğunu söylüyorlar. UC3M Computer Science and Engineering Department’tan Isabel Segura Bedmar konuya “Bugünlerde sosyal ağlarda kullanıcı tarafından oluşturulmuş birçok bilgi var. Bu nedenle ilaçların klinik deney aşaması sonrası piyasaya sürülmesinin ardından yan etkilerinin saptanması için sosyal ağlardan yararlanılabilir.” sözleriyle dikkat çekti. Depolanan büyük miktardaki bilgi, doğası gereği hızla değiştiğinden bu durum tipik bir büyük data sorunu yaratıyor.
Avrupa araştırma şirketi Project TrendMiner’ın bünyesindeki bilimadamları sosyal medya üzerinde yapılan yorumlarda kullanılan doğal ve günlük dili NLP yöntemleriyle analiz edecek bir prototip yarattılar. NLP teknikleri sayesinde hastaların günlük dili kullanarak yaptıkları açıklamalar karşılaştırmalı çalışmalarda eğilimlerin belirlenmesine olanak tanıyan yönetilebilir bir datanın içine aktarıldı. Bu data, aynı zamanda, tanı, tedavi vb. hakkında çok önemli bilgiler ihtiva eden, hastanın elektronik tıbbi kayıtları gibi diğer kaynaklardan alınan verilerle de kombine edildi. Bu bilgilerin çoğu da yine doğal dilde ifade edilmiş olduğundan bunlarla çalışabilmek için hepsinin yeniden düzenlenerek yapısal bir bilgiye dönüştürülmesi gerekti.
Bu prototip, sosyal ağlardaki yorumları analiz etmek amacıyla içinde dilsel bir işlemciyi de barındıran bir big data analiz teknolojisi olan MeaningCloud baz alınarak yaratıldı. Bu teknoloji sosyal ağlar üzerinde ilaçlardan, yan etkilerinden ya da hastalıklardan bahsedildiğinde tanıma özelliğine sahip. Örneğin bu teknoloji yalnızca hastalıkları ve yan etkilerini değil o hastalığı iyileştiren ilaçların marka isimlerini ve hatta muadillerini de tanıyor ve tüm bu ilaçlar terapötik özellikleriyle ve yan etkileriyle bağlantılı olarak değerlendirilebiliyor. Bu yöntemin, ilaç şirketleri tarafından sadece yan etki saptamak için değil insanların ilaçlar hakkında neler söylediğini öğrenmek amacıyla da kullanılması öngörülüyor.
Submit a Comment