Johns Hopkins Üniversitesi araştırmacılarının geliştirdiği elektronik deri sayesinde “hissedebilen” protez uzuvlar artık üretmek mümkün. Bu yeni nesil akıllı protezler, üzerinde bulunan sensörlü elektronik deri sayesinde dokunma ve ağrı hissini algılayabiliyor.

Vücudumuzda ısıya, soğuğa, dokunmaya, ağrıya ve basınca tepki veren çeşitli hassaslık derecelerinde milyonlarca sinir hücresi bulunur. Sahip olduğumuz bu sinir hücreleri sayesinde dış dünyadan gelen uyarıları algılar ve beyin ile uzuvlarımızın eşgüdüm içinde çalışmasını sağlarız. Çeşitli sebeplerden el, kol ya da bacaklarını kaybeden insanlar için yitirdikleri uzuvlarının yerine geçecek bir “yapay uzuv” yaratma fikri ilkel çağlardan bu yana insanoğlunun hayali olmuştur. Çağımızın üstün teknolojileri sayesinde bu hayale adım adım yaklaşıyoruz. MIT’de üretilen kas yamalarının ardından, Johns Hopkins Üniversitesinde üretilen yeni bir elektronik deri gerçekçi uzuv üretimi için umut oldu. Geliştirilen “e-dermis” adlı elektronik deri, üzerinde bulunan çok hassas sensörler aracılığıyla protez uzuvlara “hissedebilme” yeteneği kazandırıyor.

Bugüne kadar üretilen protez uzuvlar ne kadar güçlü ve iyi bir mekanik tasarıma sahip olsalar da, bu mekanik parçalar insan beyniyle koordine çalışmadığı için hastanın protezi tam olarak kontrol etmesi mümkün olmuyordu. Hasta, protez uzvuyla çantasını taşımak ya da bardak tutmak gibi temel günlük faaliyetleri gerçekleştirebilmek için öncelikle nesnelere dokunduğunu hissetmeli. Yeni geliştirilen e-dermis, protez uzvun özellikle parmak ucu kısımlarını sararak hassas sensörler ile orijinal dokudaki sinir uçlarını taklit ediyor ve acı, dokunma hislerini algılıyor. Beyin ile protez uzuv arasındaki bağlantıyı sağlamak için Transkütanöz Elektrik Sinir Stimülasyonu (TENS) olarak adlandırılan bir yöntem kullanan bilim insanları, elektrotlar aracılığıyla sinir sistemine belirli şiddet ve frekansta elektrik akımı uygulayarak beyinden gelen komutlar yönünde harekete geçmesi için protezi uyarıyor. Şimdilik ağrı ve dokunma hislerini algılayan protez uzvun “sıcaklık” hissine karşı da duyarlı hale gelebilmesi için çalışmalar sürüyor.

Kaynak: Medgadget