Sağlıkta Sosyal Reklam ‘Kamu Spotu’
Kamu spotu, toplumu ilgilendiren ve yayınlanmasında kamu yararı bulunan olay ve gelişmelere ilişkin konular doğrultusunda hazırlanan reklamlardır. Kamu kurumlarının faaliyetlerini, kampanyalarını ve birtakım uyarılarını topluma duyurma konusunda etkin bir yöntemdir. Toplumun sağlığı ve toplumun yararına olan reklamlardır. Halkı bilinçlendirmek amacıyla yapılır. Kamu spotunun diğer reklamlardan farkı; Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) tarafından reklam sürelerinin içerisinde sayılmaması ve tamamen ücretsiz olarak yayınlanmasıdır.
Kamu spotunun hazırlanmasında katkısı olan gerçek veya tüzel kişiler adını, markasını, logosunu, imajını, faaliyetlerini veya ürünlerini tanıtmak amacıyla hiçbir girişimde bulunamaz. Kamu spotları tamamen ürüne veya mesaj verilmek istenen olaya yöneliktir. Kamu spotları film veya ses halinde hiçbir şekilde 45 saniyeyi, alt bant şeklinde ise 10 saniyeyi geçemez (RTÜK Kamu Spotları Yönergesi, 2012). Kamu spotları topluma bir takım mesajlar vererek hedef kitle bilincinin yükseltilmesini sağlar. Örneğin; sigara, alkol, uyuşturucu gibi maddelerin zararlı etkileri, trafik kurallarına uymanın önemi, organ bağışının önemi, doğayı korumanın önemi, doğru beslenmenin önemi, AIDS konusunda halkı bilinçlendirmek gibi.
Toplumun belli konularda uyarılması ve bilgi verilmesi amacıyla bazı kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum örgütleri, bir takım dernek ve vakıflarca hazırlanan kısa süreli spotlar ilgili Bakanlığa gönderiliyor. Örneğin su tasarrufu ile ilgili bir kamu spotu Orman ve Su İşleri Bakanlığı’na onaya giderken obeziteyle mücadele konulu kamu spotu ise onaya Sağlık Bakanlığı’na gitmektedir. Sağlık Bakanlığı kendisine iletilen örnek kamu spotlarını herhangi bir öncelik sırası belirlemeksizin değerlendiriyor. Daha sonra ise Sağlık Bakanlığının spotlarının RTÜK’e gönderilmesinin ardından uzmanlar bunların yayınlanmasının mevzuat açısından bir sorun teşkil edip etmeyeceğini inceliyor. Eğer herhangi bir sorun yoksa Üst Kurul’a arz ediyorlar. Üst Kurul, bunu değerlendiriyor ve yayın kuruluşlarına yayınlanmasının tavsiye edilmesinin uygun olup olmadığına karar veriyor. Sağlık Bakanlığı’nın herhangi bir önem sırası belirlemeden seçim yapması, oldukça önemli bir sağlık sorunu gündemde iken daha önemsiz bir konu ile ilgili bir spotun yayınlanması daha etkin ve verimli bir şekilde sağlık hizmetlerine ulaşılması amacını engellemektedir. Örneğin gıda takviyesi anlamında ilaç olmayan ama ilaç gibi pazarlanmaya çalışılan bazı mamuller ile ilgili kamu spotunun yayınlanması halkın sağlığını tehlikeye atabilmektedir. Kamu spotlarının sağlığa yönelik ana teması birey ve toplum sağlığını korumak olduğundan birey kendi yaşam biçimini değiştirmedikçe, halk sağlığını önemli tehditlerden korumak mümkün olmamaktadır. Kuşkusuz bu konuda Sağlık Bakanlığı’na büyük görevler düşmektedir. Sağlığın geliştirilmesi kavramı çerçevesinde toplumu bilgilendirmek, insanları eğitmek, sağlık okur-yazarı yapmak ve her bir bireyde sağlık farkındalığını oluşturulması şarttır. Yayınlanacak olan spotların hastalığın toplumda görülme sıklığına göre bir öncelik sıralamasına tabi tutulması daha gerçekleştirilebilir reklamların kullanılmasını sağlar. Ayrıca kamu spotları yayınlanmasında doğru hedef kitleye ulaşılması kritik öneme sahiptir. Bu sebeple gerçekleştirilen kamu spotlarının yayınlanma saatlerinin hedef kitlenin televizyon başında bulunduğu saatler göz önüne alınarak yayınlanmalıdır.
Submit a Comment