Diyabet, yani şeker hastalığı; nedeni çevresel veya genetik faktörlere dayanan günümüzün en sık karşılaşılan rahatsızlıklarından biridir. Diyabet, pankreasta insülin üretiminin azalması (tip 1) veya insüline karşı direnç gelişmesi (tip 2) sonucunda, kandaki glikoz seviyesinin yükselmesi yani hiperglisemi ile gerçekleşir. 1921 yılında Banting ve Best’in insülin’i keşfinden bu yana diyabetin tüm türleri tedavi edilebilmektedir. Fakat hastalığın henüz kesin tedavisi yoktur. Tip 1 diyabet tedavisinde kullanılacak tek ilaç insülindir ve tedavinin temel amacı kan glikoz konsantrasyonunu istenen düzeylerde tutmaktır.

İnsülin, pankreasın beta hücrelerince salgılanan polipeptid yapılı bir hormondur. Protein yapıda olmasından dolayı, tedavide yıllardır enjeksiyon formunda (şırınga, kalem) vücuda uygulanmıştır. Fakat insülinin sık tekrarlarla aynı bölgeye uygulanması hasta uyumunu düşürmektedir. Son yıllarda ilaç firmaları özellikle bu konuya yoğunlaşmış ve yeni uygulama formları geliştirerek hem hasta uyumunu arttırma, hem de diyabetin kontrol altında tutulmasını amaçlamışlardır.

İnsülin pompası fikri belki çok eskilere (1960’lı yıllar) dayanıyor ama özellikle son on yılda üretimi ve kullanımı hızla arttı. Birçok medikal cihaz firması bu alanda çalışmalar yapmaktadır. Fakat ilk FDA onayını, Medtronic firmasının geliştirdiği bir dijital cihaz olan Minimed 530G insülin pompası, Eylül 2013’te aldı. Minimed 530G; vücut dışından sürekli glikoz ölçümü yaparak, hastanın bazal insülin düzeyini sürdürecek dozda vücuda insülin girişi sağlamaktadır. Sistem glikoz sensörü, insülin pompası, transmitter, glikozmetre ve bir tedavi yönetim yazılımından oluşmaktadır. Glikoz sensörü karın bölgesinde deriye batırılır ve dokular arasındaki sıvıdan kan glikoz seviyesi ölçülür. Glikoz ölçüm değerleri Bluetooth ile insülin pompası cihazına aktarılır ve ekranda görünür. Alınan ölçüm sonuçlarına göre cihaz, deri altına batırılan insülin infüzyon setiyle vücuda gereken dozda insülin girişini sağlar. Ayrıca sistem, kullanıcı tarafından programlanarak, kan glikoz seviyesinin belirli bir değerin altına indiğinde pompanın otomatik olarak durması sağlanabilir. Bu sistemin hasta uyumu düşünüldüğünde günümüzde çok yararlı olacağı öngörülmektedir. Hatta yapılan bir çok haberde, bu sistem yapay bir pankreasa benzetilmiştir. Roche ve Novo Nordisk ilaç firmalarının ortaklaşa üretmeyi planladıkları insülin pompası ise EMA‘nın tıbbi ürünler komitesince pozitif marketing önerisi aldı ve firmalar 2015 yılında bu ürünü Avrupa pazarına sunmayı hedeflemektedir.

Sonuç olarak, günümüzde teknoloji çok hızlı bir şekilde ilerliyor ve diyabet tedavisinde de alternatif uygulama yolları üzerinde çalışmalar aralıksız sürdürülüyor. Belki de yakın gelecekte mobil cihazlara ya da indirdiğimiz uygulamalarla birçok hastalığın tedavisinde yararlanılan ilaçları dijital sistemler aracılığıyla vücudumuza uygulayabileceğiz.